مشهد- موضوع اجازه تردد ناوگان ایرانی به داخل کشور ترکمنستان یکی از مشکلاتی است که موجب شده تا چرخ صادرات و حمل کالا به این کشور با کندی همراه شود.
بازار؛ گروه استان‌ها: باوجوداینکه پس از دیدارهای دیپلماتیک دولت سیزدهم با مقام‌های ترکمن انتظار می‌رفت صادرات از مرزهای خراسان رضوی به رونق سال‌های قبل بازگردد اما به دلیل مخالفت‌های ترکمنستان برای ورود ناوگان ایرانی به داخل خاک این کشور هنوز محدودیت‌های بسیاری برای حمل کالاهای صادراتی وجود دارد و لذا با افزایش زمان خواب این کالاها لذا این موضوع موجب نارضایتی بسیاری از تجار و همچنین شرکت‌های حمل‌ونقل ترانزیتی شده است.
خراسان رضوی بیشترین سهم را در بین استان‌های کشور در تجارت با کشور تاجیکستان دارد و از این حیث احیای روابط تجاری تا حدود زیادی به نفع استان خراسان رضوی است.
به گزارش خبرنگار بازار در حال حاضر در مرز جاده‌ای سرخس، تردد ناوگان باری بین‌المللی به ۲ صورت انجام می‌شود. درروش اول که عمدتاً شامل محموله‌های باری به مقصد ترکمنستان است، حمل کالاها از طریق تبادل یدک صورت می‌گیرد؛ به این صورت که محموله توسط ناوگان خارجی حدود ۳۰۰ متر وارد خاک ترکمنستان می‌شود و در آنجا یدک از کشنده جداشده و دوباره به داخل کشور بازمی‌گردد. در ادامه کشنده ترکمنی به محل یدک مراجعه کرده و پس از انتقال محموله به مقصد نهایی خود مجدداً یدک را به مکان قبلی منتقل کرده و در ادامه کشنده اول یدک مربوطه را به داخل کشور منتقل می‌کند.
در روش دوم که تقریباً از اواسط خرداد انجام می‌شود، صرفاً برای بارهای به مقصد کشورهای آسیای میانه است که در این روش، محموله به‌صورت مستقیم و با عبور از کشور ترکمنستان به سمت مقصد حمل می‌شود.
بنا بر اظهارات مسئولان روش جابه‌جایی حمل کالاها از طریق تبادل یدک، تقریباً هم‌زمان با شیوع بیماری کرونا انجام‌شده و تاکنون نیز ادامه دارد. و لذا همین موضوع موجب نارضایتی بسیاری تجار و بازرگانان ایرانی شده است.
به گزارش خبرنگار بازار این در حالی است که توقف کامیون‌ها در مرز لطف‌آباد نیز به دلیل طولانی شدن از حوصله بسیاری از رانندگان خارج‌شده است و این موضوع نیز به اعتراض بسیاری از رانندگان کامیون‌ها و البته شرکت‌های حمل‌ونقل منجر شده است.
اعتراض انجمن‌های حمل‌ونقل خراسان
به گزارش خبرنگار بازار، بخشنامه اخیر گمرک سرخس مبنی بر پذیرش تنها یک پروانه تردد برای کشنده‌های ایرانی حالا موجب اعتراض و گلایه انجمن‌های بین‌المللی حمل‌ونقل در این استان شده است.
بنا بر اظهارات اعضای هیئت‌مدیره انجمن حمل‌ونقل بین‌المللی خراسان رضوی ترکمنستان اجازه ورود ناوگان ایرانی به خاک خود را نمی‌دهد و تنها بخش بار کامیون‌ها (گاری) را بااتصال به کشنده‌های خود به خاک ترکمنستان وارد می‌کند تا بار را خالی کند که این امر حدود چند روزبه طول می‌انجامد.
شرکت‌های حمل‌ونقل در این رابطه اظهار می‌کنند : درگذشته موافقت شده بود در مدتی که گاری کشنده برای تخلیه وارد ترکمنستان شده، کشنده ایرانی با پروانه تردد دوم، گاری دیگری را حمل کند تا هزینه توقف به آن تعلق نگیرد؛ ولی در بخشنامه اخیر، به این موضوع اشاره‌شده که تنها یک پروانه برای هر کشنده صادر شود.
مراودات تجاری مشکلی دیرینه
رئیس گروه تجارت اتاق مشهد با تائید این موضوع که موفقیت دولت در افزایش مراودات و بهبود روابط دیپلماتیک تأثیر بسزایی در افزایش تجارت با این کشور داشته است به بازار گفت: استان خراسان رضوی به‌تنهایی می‌تواند بیش از ۵۰ درصد از نیاز بازار ترکمنستان را تأمین نماید و این مهم نشان از اهمیت استان خراسان رضوی دارد اما رابطه تجاری میان ایران و ترکمنستان متأسفانه در طول دو سال گذشته روندی کاهشی را طی کرد که از دلایل این روند کاهشی علاوه بر تحریم‌ها، سیاست‌گذاری‌های داخلی، محدودیت‌های کرونا عوامل دیگری نیز تأثیرگذار بوده‌اند.
محمدحسین روشنک اذعان کرد: متأسفانه از زمان شیوع بیماری کرونا روابط تجاری به دلیل محدودیت‌های ایجاد رو به کاهش نهاد و این محدودیت‌ها حتی به ورود و خروج گردشگران نیز تسری یافت تا آنجا که آمار گردشگران میان ایران و ترکمنستان را به صفر رساند.
وی بابیان اینکه مشکلات حمل‌ونقل جاده‌ای و به‌ویژه ریلی با ترکمنستان معطوف به امسال نیست و سال‌ها این مشکل وجود داشته است افزود: یکی از مشکلات اساسی ما این است واگن‌های راه‌آهن جمهوری اسلامی به راه‌آهن کشورهای آسیای میانی نمی‌توانند سیر کنند درحالیکه این اقدام به‌صورت عکس در کشور ما رخ می‌دهد.
رئیس گروه تجارت اتاق مشهد تصریح کرد: ما همیشه برای انجام کارهای تجاری خود، مستأجر راه‌آهن کشورهای آسیای میانه بودیم و این امر چندین سال است که ادامه دارد.
وی البته این محدودیت‌ها و کمرنگ شدن تجارت را ناشی از دلایل دیگری نیز دانسته و می‌گوید: رابطه تجاری ما با کشور ترکمنستان از قدیم به‌طور خیلی محدود بوده است و بخشی از مشکل ما با کشور ترکمنستان درگذشته مشکلی است که ترکمنستان با کشور تاجیکستان دارد.
روشنک نقش اتاق مشترک ایران و ترکمنستان و همچنین تلاش‌های سفیر ایران را در بهبود روابط و رونق گرفتن تجارت بسیار مهم و تأثیرگذار معرفی می‌کند و ادامه می‌دهد: در این راستا روابط دیپلماتیک و حمایت از بخش خصوصی بیش از هر عامل دیگری می‌تواند در رونق تجارت با ترکمنستان تأثیرگذار باشد.
تلاش برای روان‌سازی تردد کامیون‌ها
مدیرکل گمرک مشهد و ناظر گمرکات خراسان رضوی بابیان اینکه یکی از موافقت‌های انجام پذیرفته با طرف ترکمنستانی افزایش سقف تردد کامیون‌ها است اظهار کرد: در همین راستا و باهدف تسهیل در تردد ناوگان حمل‌ونقل باری از طرف ترکمنستانی درخواست کردیم هر دوماه جلساتی بین استان‌های مرزی ترکمنستان و خراسان برگزار شود تا با بررسی مشکلات تصمیمات بهتری برای رفع مشکلات و همچنین سرعت بخشیدن به تجارت در دستور کار قرار گیرد.
جواد جعفری در ادامه، به نتیجه سفر هیئت ترکمنستانی به لطف‌آباد و همچنین بازدید هیئت ایرانی از گمرک ترکمنستان اشاره کرد و گفت: درنتیجه آن نشست مقرر گردید امکان تبادل اسناد الکترونیکی بین گمرک ایران و ترکمنستان ایجاد شود و همچنین، سقف ورود و خروج کامیون‌ها برای رفت‌وبرگشت به ۵۰۰ دستگاه در روز افزایش یابد.
وی بابیان اینکه با کلیت موضوع صدور پروانه دوم برای کشنده‌ها موافقم اظهار کرد: باید از این فرصت استفاده کنیم تا کشنده‌ها دوباره وارد چرخه حمل‌ونقل شوند و در صورت لزوم، دستور لازم را در این زمینه صادر خواهیم کرد.
ناظر گمرکات خراسان رضوی بابیان اینکه تمرکز ما بر روی مرز سرخس است تا بتوانیم تحول قابل‌توجهی در این مرز انجام دهیم، تصریح کرد: مرز سرخس نیازمند تقویت زیرساخت‌هاست و این نوید را می‌دهم که طی چند ماه آینده تغییرات محسوسی در آن نقطه ایجاد شود. معتقدیم مرز سرخس پاشنه آشیل گمرک در استان خراسان است و باید از فرصت پیش‌آمده برای تغییرات استفاده نماییم. برای مرز سرخس تصمیماتی و برنامه‌هایی در نظر داریم که باعث روانی ترانزیت خواهد شد.
وی تأکید کرد: گمرک به دنبال سیاست‌های محدودکننده نیست، سیاست گمرک روان‌سازی است تا از پتانسیل‌های موجود استفاده حداکثری نماییم. در خصوص ترکمنستان نیز، اگر موضوع ورود کامیون‌های ایرانی به ترکمنستان حل‌وفصل شود، بخش زیادی از مشکلات حل خواهد شد. ضمن اینکه بایستی برای رفع مشکل کمبود نیروی انسانی در مرز سرخس تلاش کنیم.
ناظر گمرکات استان، یکی از دلایل توقف کامیون‌ها در مرز لطف‌آباد را کمبود نیرو دانست و ابراز امیدواری کرد که این مسئله با جابه‌جایی نیروها در مرز حل شود.
